System bezpieczeństwa narodowego – ogólna charakterystyka - Zintegrowana Platforma Edukacyjna (2024)

Wogólnym rozumieniu system bezpieczeństwa narodowego danego państwa tworzą wszystkie odpowiedzialne za bezpieczeństwo organy oraz instytucje należące do władz wykonawczych, ustawodawczych, sądowniczych oraz lokalnych.

Wopublikowanej w2013r. przez Biuro Bezpieczeństwa NarodowegoBiuro Bezpieczeństwa Narodowego (BBN) Białej księdze bezpieczeństwa narodowego Rzeczypospolitej Polskiej system bezpieczeństwa narodowego (bezpieczeństwa państwa) został zdefiniowany jako całość sił (podmiotów), środków izasobów przeznaczonych przez państwo do realizacji zadań wdziedzinie bezpieczeństwa, odpowiednio do tych zadań zorganizowana (w podsystemy iogniwa), utrzymywana iprzygotowywana.

Treść Białej Księgi stała się podstawą zatwierdzonej wlistopadzie 2014r. przez Prezydenta RP Bronisława Komorowskiego Strategii bezpieczeństwa narodowego Rzeczypospolitej Polskiej (SBN). To właśnie wtym dokumencie ostatecznie zdefiniowano iopisano funkcjonujący wPolsce system bezpieczeństwa narodowego. Zgodnie ztreścią SBN system ten obejmuje siły, środki izasoby przeznaczone przez państwo do realizacji zadań wobszarze bezpieczeństwa narodowego, odpowiednio zorganizowane, utrzymywane iprzygotowywane. Składa się on zpodsystemu kierowania ipodsystemów wykonawczych, wtym podsystemów operacyjnych (obronnego iochronnych) oraz podsystemów wsparcia (społecznych igospodarczych).

Rn5w2JdhDloR21

System bezpieczeństwa narodowego RP obejmuje podsystem kierowania oraz podsystemy wykonawcze, wtym podsystemy operacyjne oraz podsystemy wsparcia. Skonstruowany wten sposób uniwersalny model systemu bezpieczeństwa narodowego zaprezentowano wformie poniższego schematu.

R1Kxqqm7wmcKU1

Podsystem kierowania jest podstawowym izasadniczym elementem systemu bezpieczeństwa narodowego. Wjego skład wchodzą instytucje władzy publicznej ikierownicy jednostek organizacyjnych, którzy wykonują zadania związane zbezpieczeństwem narodowym, wraz zorganami doradczymi iaparatem administracyjnym oraz stosowną infrastrukturą. Podstawą jego funkcjonowania są trwałe zasady ustrojowe. Szczególną rolę wpodsystemie kierowania bezpieczeństwem narodowym pełni Parlament RP, Prezydent RP iRada Ministrów. Ponadto bardzo ważnym jego elementem jest zarządzanie kryzysowe.

Podsystemy wykonawcze to siły iśrodki przewidziane do realizacji zadań wobszarze bezpieczeństwa narodowego, pozostające wdyspozycji organów kierowania bezpieczeństwem. Jak już wspomniano, dzielą się one na podsystemy: operacyjne (obronny iochronne) oraz wsparcia (społeczne igospodarcze).
Podsystemy operacyjne są przeznaczone do wykorzystywania szans, podejmowania wyzwań, redukowania ryzyka iprzeciwdziałania zagrożeniom ocharakterze polityczno‑militarnym ipozamilitarnym. Podsystem obronny tworzą siły zbrojne, zaś podsystemy ochronne to np.wymiar sprawiedliwości, służby specjalne czy też służby ratownicze.
Podsystemy społeczne igospodarcze zasilają natomiast podsystemy operacyjne odpowiednimi zdolnościami izasobami, do których należą np.instytucje edukacji dla bezpieczeństwa czy instytucje bezpieczeństwa finansowego.

Bezpieczeństwo narodowe jest jedną znajważniejszych wartości chronionych przez Rzeczypospolitą Polską, oile nie najważniejszą. Ztego względu wiele dokumentów porusza tę tematykę oraz reguluje kwestie związane zbezpieczeństwem.

Najważniejszym zdokumentów jest Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej uchwalona 2kwietnia 1997r. przez Zgromadzenie Narodowe izatwierdzona wogólnonarodowym referendum 25maja 1997r. Jest to najwyższy rangą akt prawny wPolsce (z tego względu nazywany również ustawą zasadniczą), regulujący takie kwestie jak: prawa iwolności obywatela, sposób wyboru oraz zadania najwyższych władz państwowych (Sejmu, Senatu, Prezydenta RP, Rady Ministrów oraz władzy sądowniczej) czy też warunki itryb wprowadzania stanów nadzwyczajnych. Wszystkie pozostałe akty normatywne ogłaszane wPolsce muszą być znią zgodne.

R10E7WvxC6ep21

Zadania ipodstawy funkcjonowania instytucji strzegących bezpieczeństwa wPolsce są uregulowane przez odpowiednie ustawy. Najważniejsze wtym zakresie ustawy to:

• ustawa opowszechnym obowiązku obrony RP (która reguluje przede wszystkim funkcjonowanie Sił Zbrojnych RP),

• ustawa oPolicji,

• ustawa oPaństwowej Straży Pożarnej,

• ustawa oPaństwowym Ratownictwie Medycznym,

• ustawa oSłużbie Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służbie Wywiadu Wojskowego,

• ustawa osłużbie zagranicznej,

• ustawa ostanie wojennym oraz okompetencjach naczelnego dowódcy sił zbrojnych izasadach jego podległości konstytucyjnym organom Rzeczypospolitej Polskiej,

• ustawa ostanie wyjątkowym,

• ustawa ozarządzaniu kryzysowym.

W2013r. opublikowano Białą księgę bezpieczeństwa narodowego. Stanowi ona nowatorską analizę stanu polskiego bezpieczeństwa narodowego ajej treść oraz wnioski przeznaczone są dla wszystkich instytucji państwowych, organizacji publicznych iniepublicznych oraz obywateli. Biała księga stała się także podstawą wydanej wlistopadzie 2014r. Strategii Bezpieczeństwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej (dokument ten zastąpił SBN opublikowaną w2007r.). Strategia, wsposób kompleksowy ujmuje problematykę bezpieczeństwa narodowego oraz wskazuje najkorzystniejsze sposoby wykorzystania wszystkich zasobów pozostających wdyspozycji państwa wsferze obronnej, ochronnej, społecznej igospodarczej. Ponadto definiuje ona interesy narodowe icele strategiczne zgodnie zzasadami iwartościami zapisanymi wKonstytucji. Określa również potencjał oraz ocenia środowisko bezpieczeństwa Polski wwymiarze globalnym, regionalnym ikrajowym, prognozując trendy rozwojowe. Warto wspomnieć także otym, że treść SBN jest zbieżna ze strategiami NATO iUE oraz dokumentami strategicznymi tworzącymi nowy system zarządzania rozwojem kraju.

• System bezpieczeństwa narodowego RP to system obejmujący siły, środki izasoby przeznaczone do realizacji zadań wobszarze bezpieczeństwa narodowego, odpowiednio zorganizowane, utrzymywane iprzygotowywane.

• System bezpieczeństwa narodowego RP składa się zpodsystemu kierowania ipodsystemów wykonawczych, wtym podsystemów operacyjnych (obronnego iochronnych) oraz wsparcia (społecznych igospodarczych).

• Podsystem kierowania jest kluczowym elementem systemu bezpieczeństwa narodowego. Tworzą go organy władzy publicznej ikierownicy jednostek organizacyjnych, wykonujący zadania związane zbezpieczeństwem narodowym, wraz zorganami doradczymi iaparatem administracyjnym oraz procedurami funkcjonowania istosowną infrastrukturą.

  See Also

  System bezpieczeństwa narodowego – ogólna charakterystyka - Zintegrowana Platforma Edukacyjna

• Podsystemy wykonawcze są to siły iśrodki przewidziane do realizacji zadań wobszarze bezpieczeństwa narodowego, pozostające wdyspozycji organów kierowania bezpieczeństwem.

• Podsystemy operacyjne są przeznaczone do wykorzystywania szans, podejmowania wyzwań, redukowania ryzyka iprzeciwdziałania zagrożeniom ocharakterze polityczno‑militarnym ipozamilitarnym. Zaś podsystemy społeczne igospodarcze zasilają podsystemy operacyjne odpowiednimi zdolnościami izasobami.

• Najważniejsze dokumenty poruszające problematykę bezpieczeństwa RP to: Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, ustawy opisujące zadania ipodstawy funkcjonowania instytucji strzegących bezpieczeństwa wPolsce, Biała księga bezpieczeństwa narodowego Rzeczypospolitej Polskiej oraz Strategia bezpieczeństwa narodowego RP.

• Strategia bezpieczeństwa narodowego RP zlistopada 2014r. jest zbieżna zze strategiami Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego iUnii Europejskiej.